Wil je meedoen aan een competitiewedstrijd of toernooi? Dan kom je waarschijnlijk niet alleen in actie als darter, maar ook als schrijver. Soms word je namelijk gevraagd om de score bij te houden van een andere partij. Maar hoe gaat het schrijven tijdens darts te werk, en hoe doe je dat goed?

Schrijven met darts

Geen darts score app, maar een traditioneel vel papier (of whiteboard) en stift. Dat is hoe de stand in het hedendaagse amateurdarten – en zelfs op professioneel niveau – wordt bijgehouden.

In dit artikel stomen we je klaar voor je eerstvolgende wedstrijd als schrijver. We leggen aan de hand van voorbeelden uit hoe je de score noteert. Ook leer je alternatieven manieren om de score op te schrijven en geven we rekentips.

De basisregels

Voordat we beginnen met de praktijkvoorbeelden, eerst wat basisregels:

• Ga ongeveer op een armlengte van het scorebord staan, met je gezicht naar het dartbord.
• De afstand tussen het schrijfbord en de bull hoort officieel 40 centimeter of meer te zijn.
• Begin tijdens de beurt al met het optellen van de score. Na de derde pijl weet je dan al snel de totaalscore van de beurt.
• Probeer stil te staan om de speler zo min mogelijk af te leiden. Verander ook niet van positie om beter te zien of een dartpijl erin zit, tenzij de speler vraagt wat er gegooid is.
• Schrijf groot en duidelijk. Zorg bijvoorbeeld dat het verschil tussen een 1 en een 7 goed te zien is.
• Heb je een rekenfout gemaakt? Corrigeer alleen als dezelfde speler nog niet begonnen is aan de volgende beurt. Anders telt het getal dat op het bord staat.

Welke speler mag beginnen?

Voordat de wedstrijd begint, laat je beide spelers één pijl werpen naar de bull. Bij competitiewedstrijden mag de bezoekende speler als eerst naar de bull werpen. De speler die de pijl het dichtst in de buurt van de bullseye (roos) krijgt, mag volgens de darts spelregels beginnen.

De eerste pijl laat je in het dartbord staan, tenzij de pijl in de bull(seye) zit. De andere speler moet namelijk vrij naar de bull kunnen gooien. Bij een bouncer mag de pijl opnieuw worden gegooid.

De score schrijven op een scorebord

Een darts scoreboard is onderverdeeld in vier kolommen. De twee linker gebruik je voor de speler die als eerst aan de partij begint. Boven de kolommen noteer je de naam van de speler. Je mag ook alleen de beginletter opschrijven.

Zoals je hierboven ziet, noteer je na elke beurt zowel de score van een beurt, als de totaalscore (ook wel restscore genoemd). Zo kun je altijd controleren of er geen rekenfouten zijn gemaakt. De score van een beurt wordt traditioneel aan de buitenkant van het scorebord opgeschreven. De totaalscore van de spelers noteer je in de tweede en derde kolom.

Tegenwoordig komt het steeds vaker voor (zeker in België) dat de score van links naar rechts wordt opgeschreven, zoals het bovenstaande voorbeeld. Links wordt genoteerd wat er is gegooid; rechts daarvan zie je hoeveel punten er overblijven. Beide methodes zijn toegestaan.

De score noteren

Als een speler heeft gegooid, schrijf je als eerst de score van de worp op. Daarna trek je dit puntentotaal van de vorige totaalscore af en noteer je de nieuwe totaalscore. Dit resttotaal schrijf je op dezelfde hoogte als het puntentotaal van de zojuist gegooide worp.

Moet je na de drie gegooide pijlen nog even rekenen? Een darter mag de pijlen niet uit het bord halen als je nog niet klaar bent met tellen. Gebeurt dit toch, dan mag je als schrijver een ‘no score’ noteren. De speler krijgt dan voor de totale beurt 0 punten.

De schuine streep

Wanneer een speler een totaalscore van 171 punten of minder heeft, trek je een schuine streep door de laatst gegooide score en de voorgaande totaalscore. Zo is het voor de speler duidelijker op welke finish hij of zij staat, en verklein je de kans op een vergissing.

Het V-teken

Scores van 100 of hoger worden door sommige schrijvers aangeduid met een soort V-teken. Bij een score van 100 noteer je alleen een ‘V’. Bij scores daarboven schrijf je een ‘V’, gevolgd door de extra score. Een 140 wordt dus V40 en een 180 schrijf je op als V80.

De ‘V’ heeft te maken met dat men vroeger ook wel een 1– noteerde als er 100 werd gegooid. Een kort streepje laat zich immers sneller schrijven dan een 0. En om het schrijven van een 100 nog sneller te maken, werd de 1 verbonden aan een langgerekte streep. Zo ontstond een soort V-teken dat nog steeds wordt gebruikt. In het PDC-circuit gebeurt dit overigens niet. Daar schrijven de scoring officials de scores gewoon voluit op.

Tops

Heeft een speler 40 punten over, dan wordt dit ook wel aangeduid met een ‘T’. Dit staat voor ‘tops’, zoals de dubbel 20 vaak wordt genoemd. Het opschrijven van ‘T’ hoeft niet: de meeste spelers noteren ‘gewoon’ een 40.

Wat je ook weleens bij een finish ziet terugkomen, zijn schrijfsels als X16. Dit wil zeggen dat je dubbel 16 over hebt. Noteert iemand X10, dan weet je dus dat je dubbel 10 moet raken om te finishen. Het op deze manier opschrijven kan echter tot misverstanden leiden, dus houd het vooral simpel en laat de ‘X’ weg.

Legs en sets

De meeste scoreborden hebben bovenaan blokken waarmee je het aantal gewonnen legs en sets bijhoudt. Pakt een speler een leg, dan zet je eerst een kruis door de 1. Daarna streep je de 2 door, en dan de 3. Heeft een speler drie legs gewonnen, dan kruis je ‘SET’ door. Speel je niet in sets maar alleen in legs, dan ga je na het winnen van de vierde leg verder met het aankruisen van ‘123’ in het blok ernaast.

Rekentips bij het schrijven tijdens darts

Ben je niet de snelste met rekenen? Je bent niet alleen. Voor veel darters is het tellen lastig – zeker in het begin. Dat is ook niet erg: niemand verwacht van je dat je dat op het tempo doet van een PDC-schrijver, en een foutje sluipt er bij iedereen weleens in.

Communiceer vooraf dat je het schrijven tijdens darts nog niet zo vaak hebt gedaan, of het zelfs voor het eerst doet. Die spelers kunnen zich dan hierop instellen en helpen je eventueel bij het tellen. Om je te helpen om goed voor de dag te komen, geven we wat tips:

• Het is handig als je thuis of in de kroeg ook schrijft, dus gebruik niet altijd een app of rekenmachine. Pak een vel papier en teken een scorebord zoals in het voorbeeld in dit artikel. Door ook thuis te tellen en te rekenen, gaat het schrijven tijdens wedstrijden (zoals in de darts competitie) beter.
• Bij lastige sommen is het handig om het getal af te ronden. Gooit iemand 57? Haal dan 60 van de totaalscore af en tel er 3 bij op.
• Haal bij hoge scores (80 tot 100) 100 punten van de score af, en tel vervolgens op. Voorbeeld: een speler heeft 434 punten en gooit 86. Haal honderd van de totaalscore af: 334. De speler gooit 14 punten minder dan de 100, dus die tel je erbij op. 334 + 14 = 348.
• Sta je thuis te gooien, maar heb je geen zin om te schrijven? Begin dan aan een spel 501 en reken alles uit je hoofd uit. In het begin kost het moeite, maar je zal merken dat het rekenen er vlug op vooruit gaat.